Gotların Kökeni Hakkında Tartışmalar

Gotların kökeni hakkında tartışmalardan önce kısaca ‘‘Gotlar’’ kimlerdir onları anlatmak istiyorum.

Got kavmi, Ortaçağ'da Avrupa'nın kuzeyinde yaşamış bir Germen halkıdır. Gotlar, İskandinavya ve Baltık Denizi civarında doğmuş ve 2. yüzyılda Doğu Avrupa'da yerleşik hale gelmişlerdir. Daha sonra 3. yüzyılda Gotlar, Roma İmparatorluğu'nun sınırlarına yakın olan Karadeniz'in kuzey kıyılarına göç etmişlerdir. Gotlar, tarih boyunca birçok farklı bölgede hüküm sürmüş ve birçok farklı kültürle etkileşime girmişlerdir.

Gotlar, antik çağda Orta Avrupa’dan göç eden bir kavimdir. Gotların kökeni hakkında birçok teori mevcuttur ve bu konuda akademik çevreler arasında hala tartışmalar devam etmektedir. Bu yazımda, Gotların kökeni hakkında yapılan tartışmaları ve bu konuda öne sürülen teorileri ele alacağım.

1- Gotların Kökeni Hakkında Genel Bir Bakış

Gotların kökeni hakkında yapılan tartışmaların en önemli nedeni, Gotların kendileri hakkında bıraktıkları yazılı kaynakların çok az olmasıdır. Bu nedenle, Gotların nereden geldiği, hangi kültürel ve etnik kökene sahip olduğu konusu da çok az doğrudan kanıt vardır. Ancak, tarihçiler, Gotların kökeni hakkında birçok farklı teori öne sürmüştür.

2- Gotların Kökeni Hakkında Öne Sürülen Teoriler

2.1- Baltık Teorisi

Baltık teorisi, Gotların Baltık denizi kıyısındaki bölgede yaşayan Germen kabilelerinden geldiğini savunur. Bu teoriye göre, Gotlar, Vistül Nehri’nin doğusunda yaşayan Wielbark kültürüne mensup germen kabilelerinden biridir. Baltık teorisine göre, Gotlar, 2. yüzyılda bugünkü Ukrayna’da yaşayan Sarmatlar tarafından batıya doğru itilerek baltık denizi kıyısına yerleşmişlerdir. Bu teoriyi Jordanes’in ‘’Getica’’ adlı eserinde görebilirsiniz.

2.2- İskandinav Teorisi

İskandinav teorisi, Gotların İskandinav kökenli olduğunu savunur. Bu teoriye göre, Gotlar, İskandinav yarımadasından Ukrayna’ya kadar uzanan bir bölgeye yayılmış olan Germanik kabilelerden biridir. İskandinav teorisine göre, Gotlar, İskandinav kabilelerinin güneydoğusuna göç etmişlerdir.

2.3- Gotların Kendi Anlatımları

Gotların kendilerine ait bir yazılı kaynak olmamasına rağmen, Gotların kökeni hakkında birçok ipucu bıraktıkları düşünülmektedir. Gotların tarihlerinde, Gotların kendilerini ‘’Gutans’’ olarak tanımladıkları ve bu kelimenin, İskandinavca ‘’Gotlar’’ kelimesinden türediği düşünülmektedir. Ayrıca, Gotların kendilerine ait bir dil konuştuğu ve bu dilin, diğer Germen dillerinden farklı olduğu bilinmektedir.

3-Tartışmalar

Gotların kökeni hakkında yapılan tartışmaların odak noktası, Gotların Baltık mı, İskandinav mı yoksa başka bir kökenden mi geldiği konusudur. Her bir teori, kendi argümanlarına dayanır ve desteklemek için farklı kanıtlar sunar.

Baltık teorisini savunanlar, Gotların Baltık denizi kıyısındaki bölgede yaşayan Germen kabilelerinden geldiğini iddia ederler. Bu teori, arkeolojik bulgulara dayanır. Wielbark kültürüne ait arkeolojik kalıntılar, Gotların Baltık denizi kıyısındaki bölgede yaşadığına işaret eder. Ayrıca, Baltık teorisini destekleyen tarihçiler, Gotların kendilerini ‘’Gutans’’ olarak tanımlamasının, Baltık kökenlerini gösterdiğini savunurlar. Ancak, Baltık teorisini destekleyen tarihçilerin bazı eleştirileri vardır. Örneğin, Baltık teorisini savunanların arkeolojik kanıtların yetersiz olduğunu ve gotların bölgedeki diğer Germen kabilelerinden farklı olduğunu iddia edenlere cevap veremedikleri söylenmektedir.

İskandinav teorisini savunanlar, Gotların İskandinav kökenli olduğunu iddia ederler. Bu teori, dil ve kültür kanıtlarına dayanır. Gotların konuştuğu dilin diğer Germen dillerinden farklı olduğu bilinmektedir. İskandinav teorisini destekleyen tarihçiler, Gotların kendilerini ‘’Gutans’’ olarak tanımlamasının, İskandinav kökenlerini gösterdiğini savunurlar. Ayrıca, İskandinav teorisini destekleyen tarihçiler, Gotların kültürlerindeki benzerliklerin, İskandinav kökenlerini doğruladığını iddia ederler. Ancak, İskandinav teorisini destekleyen tarihçilerin de eleştirileri vardır. Örneğin, İskandinav teorisini savunanların Gotların bölgedeki diğer Germen kabilelerinden farklı olduğunu gösteren yeterli kanıtlarının olmadığı söylenmektedir.

Gotların kendi anlatımları, Gotların kökeni hakkında en az doğrudan kanıt sunan teoridir. Ancak, Gotların kendilerine ait bir dil konuştuğu ve bu dilin diğer germen dillerinden farklı olduğu bilinmektedir. Ayrınca, Gotların kendilerini ‘’Gutans’’ olarak tanımladıkları ve bu kelimenin İskandinavca ‘’Gotlar’’ kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bu nedenle Gotların kendi anlatımlarının da İskandinav teorisini desteklediği düşünülebilir.

4-Sonuç

Gotların kökeni hakkında yapılan tartışmalar, hala devam etmektedir. Her bir teori, farklı kanıtlara dayanır ve desteklemek için farklı argümanlar sunar. Ancak, arkeolojik bulguların yanı sıra, dil ve kültür kanıtları da dikkate alınarak, İskandinav teorisi en güçlü teorilerden biri olarak görülmektedir.

Bununla birlikte, gotların kökeni hakkındaki tartışmaların kesin bir sonucu yoktur ve belki de hiçbir zaman olmayacaktır. Çünkü, Gotlar Hakkında elimizdeki bilgiler sınırlıdır ve arkeolojik kanıtların yetersizliği, tarihçilerin farklı teorileri desteklemelerine neden olmaktadır.

Kaynakça

Kozan M. Gotların anayurdu ve kökeni. Tarih Araştırmaları Dergisi. 2014

Heather P., Gotlar, Phoenix Yayınevi, 2012

Jordanes, Getica, lulu.com, 2019