.png)
Böcek tükettiğinizi düşünmek kulağa nasıl geliyor? Eğer hoş karşılamıyorsanız üzülerek söylemek isterim ki her birimiz hayatında farkına varmadan birçok kez böcek tüketti. Bugün yazımda konu almak istediğim böcek Dactylopius coccus(koşineal). Peki biz bu böceği nasıl tüketiyoruz? Meyveli sütler, meyveli yoğurtlar, sosis, salam, sakızlar, asitli içecekler açıkçası market raflarında gördüğümüz kırmızı gıda boyası bulunan hemen hemen her üründe Dactylopius coccus bulunmakta. Söz konusu olan bu böcek neden bu kadar popüler? Sağlığa zararlı mı? Hangi üründe olduğunu nasıl anlayabiliriz? Bu böcek nereden geliyor? Nasıl işlemlerden geçiyor?
ŞEKİL 1. Dactylopius coccus
Öncelikle herkes için önemli olduğunu düşündüğüm sorunun cevabını vermek isterim bu böceği tüketmemiz sağlığımıza zarar vermez. Günümüze kadar bazı alerjik reaksiyonlar dışında sağlığa zararı olduğu saptanmamıştır. Fakat alerjiniz olduğunu biliyorsanız veya olduğunu düşünüp tüketmek istemezseniz aldığınız ve üzerinde bulunan E120 kodlu ürünler içerisinde Dactylopius coccus’un bulunduğunu açıklar. Dactylopius coccus, Opuntia cinsi kaktüs bitkisinin üzerinde yaşar. Böcek, bitkinin üzerine yapıştıktan sonra başka herhangi bir böceğin, sineğin gelmesine izin vermez bu yüzden doğal bir böcek kovucudur. Kaktüsün üzerinde bir pigment üretir bu pigmentin adı karmin olup asıl adı karminik asittir. Kırmızı gıda boyasından da anlaşılacağı üzere karmin, kırmızı renktir. Bu renk önce böceğin kurutulması ve daha sonra böcek parçalarının ayıklanması üzerine elde edilir. Ürünlerde doğal bir gıda boyası olduğu savunulsa da bu böceğin asıl kullanım sebebi oldukça dayanıklı bir pigment içermesidir. Kırmızı renk, pancar gibi başka gıdalardan elde edilse dahi zamana karşı karmin kadar dayanıklı değildir.
ŞEKİL 2. Opuntia kaktüsü üzerindeki Koşineal böcekleri
Peru da bulunan hayvan çiftliğinde üretilen bu böcek için 33.000’e yakın çalışan bulunmakta ayrıca Peru, Dünya’nın %95 karmin ihtiyacını karşılamaktadır. Bazı hayvan hakları örgütleri bu böceğin kullanıma oldukça karşı olduklarını bildirmişlerdir hatta bu bildiri üzerine Starbucks bu gıda boyasını kullanmayı terk etmiştir. Bu düşüncenin neredeyse karşıtı olarak Amy Butler Greenfield adlı yazar karminin kullanımı anlattığı ve ‘Mükemmel Kırmızı’ ismini verdiği kitabında karminden "Karmin son derece güvenilir, doğal bir gıda boyası. Ancak karmine alerjisi olan çok sayıda insan da var. Her şeye rağmen sicili temiz bir ürün" diye söz etmiştir. Nitekim bu gıda boyasının kullanımı ülkemizde dahil olmak üzere tüm Dünya’da yasaldır. ŞEKİL 3. Amy Butler Greenfield
Sağlığınız ile alakalı hiçbir ayrıntıyı herhangi yazıya veya marka karalama amacıyla yapılan propagandalara bırakmamanız dileğiyle…
KAYNAKÇA
1.Amy Butler Greenfield, A Perfect Red: Empire, Espionage, and the Quest for the Color of Desire , New York: Harper Collins Press, 2005.
2.Hendry, G.A.F and Houghton, J. D. : Natural food colorants . Glasgow, Blackie, 1992.
3.Portillo, L. & A. L. Vigueras G. 1998. Natural enemies of cochineal (Dactylopius coccus Costa): importance in Mexico. Journal of the Professional Associated Cactus Development 3: 43-49.
Comments